Dość powszechne jest wśród polskich pracodawców pozyskujących dofinansowanie do pensji z PFRON przekonanie, że osoby niepełnosprawne mogą pracować wyłącznie w biurze. Takie widzenie świata wynika przede wszystkim z utożsamianiem niepełnosprawności z niepełnosprawnością ruchową – w jej przypadku faktycznie najczęściej praca biurowa jest optymalnym rozwiązaniem, ale przecież to tylko jeden z wielu powodów, dla których orzeka się o niepełnosprawności, niekoniecznie zresztą wcale najczęstszy. Żaden akt prawny nie zawiera sformułowania, które wprost wyklucza udziału w życiu zawodowym osób niepełnosprawnych, są jednak ustawy, które regulują wykonywanie tak zwanych zawodów specjalnych. Te odrębne przepisy praktycznie zamykają drogę do pracy w danym zawodzie, ale nie ma ich znowu wiele:
• Ustawa o żegludze śródlądowej
• Ustawa o transporcie kolejowym
• Ustawa o kierujących pojazdami
• Ustawa prawo o ruchu drogowym
• Ustawa o służbie celnej
• Ustawa o pracy na statkach
• ustawa o wykonywaniu prac podwodnych
• Ustawa o wykonywaniu zawodu lekarza i dentysty
• przepisy o mianowaniach MSW i Ministra Sprawiedliwości
W żadnym z tych aktów nie ma jednak zapisu, który wprost mówi, że osoba niepełnosprawna nie może pracować w zawodzie regulowanym. Zazwyczaj określone są tylko przesłanki wykluczające zatrudnienie, a poważniejsza przeszkodą jest nastawienie pracodawcy, który od zatrudniania niepełnosprawnych ucieka ze względu na niezrozumiałe i nieprecyzyjne przepisy. W tych przypadkach jednak tak naprawdę wystarczy zweryfikować, co szczególny akt prawny mówi na temat zatrudniania osoby z konkretnym kodem niepełnosprawności.
Weryfikacja dokumentów
W większości przypadków o zgodzie na pracę na danym stanowisku decyduje lekarz medycyny pracy. Jeśli przepisy nie wykluczają wprost pracy w danym zawodzie z określonym kodem niepełnosprawności, to oceny zdolności do pracy dokonuje lekarz w czasie badań wstępnych. To on na podstawie zaprezentowanej dokumentacji i wywiadu udziela zgodę lub nie. Kod niepełnosprawności i rodzaj schorzenia wpisany przez lekarza orzecznika są tylko częścią całego postępowania, ponieważ każde stanowisko jest nieco inne i każdy przypadek niepełnosprawności należy ocenić w kontekście warunków zaproponowanych przez pracodawcę, wymogów stanowiska i indywidualnych możliwości pracownika.
Podsumowanie
Niepełnosprawni mogą pracować w zdecydowanej większości zawodów, aczkolwiek oczywiście nie w każdym. Wiele zależy od rodzaju niepełnosprawności, charakterystyki schorzenia i warunków na stanowisku pracy. Jedynie znaczny stopień niepełnosprawności ruchowej jest bardzo silnym wskazaniem do pracy biurowej lub telepracy, ale w pozostałych przypadkach najczęściej wystarczy tylko zmienić czas pracy, dostosować stanowisko i zastosować kilka dodatkowych i prostych sposobów, które pozwolą zatrudnić osobę niepełnosprawną niemal na każdym stanowisku.
Zawsze podczas rozmowy kwalifikacyjnej można wspomnieć o możliwości skorzystania z dofinansowania do wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej. Jeśli Pracodawca będzie miał wątpliwości – Skontaktuj Pracodawcę z nami!